Na današnji dan 9. avgust

Na današnji dan 9. avgust 1998. godine košarkaška reprezentacija SR Jugoslavije postala je svetski šampion.

378 – U bici kod Hadrijanopolja, u kojoj su Goti teško porazili Rimljane, poginuo je istočno-rimski car Valent Flavije, rodjen 338. u današnjim Vinkovcima (Cibalae).

480 – Persijanci pod vođstvom kralja Kserksa su pobedili u trodnevnoj bici kod Termopila vojsku spartanskog kralja Leonide. Ta pobeda je Kserksu omogućila osvajanje Atine.

1842 – SAD i Velika Britanija potpisale su sporazum kojim je odredjena granica izmedju SAD i Kanade od Mejna do Velikih jezera.

1896 – Rođen je švajcarski psiholog Žan Pijaže (Jean Piaget), poznat po istraživanjima saznajnih funkcija kod dece. Osnovao je Medjunarodni centar za genetičku epistemologiju (“Dečiji govor i mišljenje”, “Uvod u genetičku epistemologiju”).

1896 – Nemački inženjer i pronalazač Oto Lilijental (Otto Lilienthal), jedan od pionira avijacije, poginuo je isprobavajući planer dvokrilac koji je konstruisao te godine.

1918 – Rodjen je američki filmski režiser Robert Oldrič (Aldrich) koji se uspešno oprobao u gotovo svim filmskim žanrovima – od vesterna do psiholoških drama (“Šta se dogodilo s Bebi Džejn?”, “Vera Kruz”, “Apač”, “Dvanaest žigosanih”, “Poljubac smrti”).

1919 – Rodjen je italijanski kompozitor i pisac libreta Rudjero Leonkavalo (Ruggiero Leoncavallo). Slavu mu je donela opera “Pajaci” čiji uspeh nije postiglo nijedno od njegovih mnogobrojnih kasnijih dela.

1942 – Tokom kampanje “Napustite Indiju” (Quit India) Sveindijskog kongresa, britanske vlasti su u Bombaju uhapsile indijskog nacionalnog vodju Mahatmu Gandija (Gandhi) i njegovih 50 sledbenika. Gandi je u zatvoru 21 dan štrajkovao gladju, a pušten je 1944. pod pritiskom javnosti.

1945 – Amerikanci su, na kraju Drugog svetskog rata, bacili i drugu atomsku bombu koja je razrušila više od polovine japanskog grada Nagasaki. Poginule su 73.000 ljudi, a hiljade umrle narednih godina od radijacije. Japan je kapitulirao 15. avgusta, čime je rat okončan.

1945 – Na trećem zasedanju u Beogradu, Antifašističko veće narodnog oslobodjenja Jugoslavije (AVNOJ) proglašeno je za privremenu Narodnu skupštinu Demokratske Federativne Jugoslavije.

1954 – Kao odgovor na pretnje SSSR-a i istočnog bloka Jugoslaviji, Grčka, Turska i Jugoslavija zaključile su na Bledu (Slovenija) Balkanski savez o političkoj saradnji i uzajamnoj pomoći na rok od 20 godina. Otopljavanjem sovjetsko-jugoslovenskih odnosa posle 1956. godine, taj savez je gubio na značaju, iako formalno nikada nije otkazan.

1962 – Umro je nemački pisac Herman Hese (Hermann Hesse), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946. Duboko saživljavanje sa savremenim problemima i otpor konvencionalnim društvenim normama učinili su ga šezdesetih godina idolom omladine na Zapadu. Smatra se pretečom i klasikom hipi-kulture (“Demijan”, “Stepski vuk”, “Sidarta”, “Igra staklenih perli”, “Narcis i Zlatousti”).

1965 – Bivša britanska kolonija Singapur postala je nezavisna država u okviru Komonvelta posle otcepljenja od Malezije.

1969 – Glumica Šeron Tejt (Sharon Tate), žena filmskog reditelja Romana Polanskog, i još četiri osobe brutalno su ubijeni u njenoj kući na Beverli Hilsu.

1974 – Potpredsednik SAD Džerald Ford (Gerald) postao je predsednik, pošto je ostavku podneo Ričard Nikson (Richard Nixon), zbog umešanosti u aferu Votergejt.

1975 – Umro je ruski kompozitor Dmitrij Šostakovič, jedan od velikana sovjetske i svetske muzike 20. veka. Njegov opus, pored 15 simfonija, sadrži opere, balete i kamernu muziku.

1992 – U Barseloni su završene 25. Olimpijske igre na kojima je učestvovalo 15.000 sportista iz 172 zemlje. Sportisti SR Jugoslavije, zbog sankcija UN, nisu mogli da učestvuju u ekipnim sportovima, ali su medalje izborili strelci – Jasna Šekarić srebrnu, a Aranka Binder i Stevan Pletikosić bronzanu.

1998 – U sukobu sa indijskom policijom u Kašmiru poginuo je Ali Mohamamad Dar (Mohamammad), samoproklamovani zamenik vrhovnog komandanta zabranjene separatističke islamske oružane grupe Hizb-ul-Mudžahedin, koja bi da Kašmir pripoji Pakistanu.

2000 – U katastrofalnim poplavama u Indiji, Nepalu, Butanu i Bangladešu život je izgubilo 300 ljudi, a milioni su ostali bez domova.

2002 – Umro je general-poručnik Tran Do, najpoznatiji vijetnamski disident koji je poslednjih godina života bio zagovornik političkih reformi u Vijetnamu.

2004 – Teri Nikols (Terry Nichols) osudjen je u Americi na 161 godinu i doživotni zatvor bez prava na pomilovanje i skraćenje kazne, zbog postavljanja bombe u zgradi državnih organa u Oklahoma Sitiju 1995. godine, kada je poginulo 168 osoba.

2008 – U Americi je umro Mahmut Darviš (Mahmoud Darwish), palestinski pesnik. Poezija Darviša govori o životu u izgnanstvu kao svakodnevnici. Dobitnik je nagrada, medju kojima “Bosanskog stećka” i “Zlatnog venca Struških večeri poezije” (2007).

2010 – U klizištima u pokrajini Gansu, na severozapadu Kine, 1.200 ljudi je poginulo, a više od 500 nestalo. Bujica blata je prekrila pet kvadratnik kilometara, ponegde do trećeg sprata stambenih zgrada.

2010 – U poplavama u Pakistanu je poginulo 1.600 ljudi, 500.000 je ostalo bez krova nad glavom, a bilo je ugroženo 13,8 miliona.

2011 – Evropska centralna banka (ECB) ocenila je da su finansijska tržišta u najtežoj krizi od kraja Drugog svetskog rata i da ključnu ulogu u okončanju te krize treba da imaju države članice evro-zone, a ne ECB.

2014 – Pošto je beli policajac u Fergusonu, predgradju američkog grada Sent Luisa, ubio mladog crnca Majkla Brauna, izbile su višednevne demonstracije uz sukobe s policijom koja je za rasterivanje demonstranata koristila i vojnu opremu.

2015 – Poslanički izbori na Haitiju koji su tokom četiri godine više puta odlagani usled političkih razmirica haićanske izvršne vlasti i opozicije, proteklu su uz nerede.

2017 – Više od 70 mladih migranata, uglavnom iz Somalije i Etiopije, udavilo se kod obale Jemena pošto su krijumčari prisilili više od 120 ljudi da s broda sidju u more.

2020 – Na predsedničkim izborima u Belorusiji aktuelni predsednik Aleksandar Lukašenko ubedljivom pobedom osvojio je šesti mandat. Nakon izbora izbili su višednevni protesti, u sukobima policije i demonstranata jedna osoba je pognula, više njih povredjeno i uhapšeno.