Arheološko nalazište u Palestini kraj grada Jerihona stavljeno na listu svetske baštine

Na konferenciji UN danas je izglasano da se na listu svetske baštine u Palestini stave preistorijske ruševine kraj drevnog grada Jerihona, na Zapadnoj obali koja je pod okupacijom Izraela.

Odluka je doneta na sednici Komiteta UN za svetsku baštinu u Rijadu, prestonici Saudijske Arabije, pod pokroviteljstvom Organizacije za obrazovanje, nauku i kulturu UN, UNESKO.

Takav ishod glasanja će po svoj prilici izazvati gnev Izraela koji kontroliše tu teritoriju i ne priznaje palestinsku državu.

Jerihon je jedan od najstarijih kontinuirano nastanjenih gradova sveta. Nalazi se ;na Zapadnoj obali koja je pod okupacijom Izraela, a pod upravom međunarodno priznate Palestinska uprava.

Na listu je stavljeno obližnje arheološko nalazište Tel es-Sultan, gde su preistorijske ruševine koje datiraju iz devetog milenijuma pre Nove ere i nalaze se van samog drevnog grada.

Izrael je izašao iz UNESKA 2019. godine optuživši ga za pristrasnost i umanjivanje veza jevrejske države sa Svetom zemljom.

Takođe se protivio prijemu Palestine kao države-članice u tu organizaciju UN 2011. godine, ali je i dalje potpisnik Konvencije o svetskoj baštini i poslao je delegaciju na zasedanje u Rijadu.

Izrael je osvojio Zapadnu obalu, pojas Gaze i istočni Jerusalim u ratu 1967. godine, a Palestinci žele da svoju nezavisnu državu osnuju na sve te tri teritorije.

Izraelski lideri smatraju Zapadnu obalu biblijskim i kulturnim središtem jevrejskog naroda.

Mirovnih pregovora nije bilo više od jedne decenije.

Izrael sada predvodi jedna od najnacionalističkijih i najreligioznijih vlada u njegovoj istoriji, pa je svaki potez ka palestinskoj državnosti gotovo nezamisliv.

Moderni grad Jerihon je jedno od glavnih turističkih odredišta na palestinskim teritorijama zbog istorijskih mesta i blizine Mrtvog mora.

Godine 2021. Palestinska uprava je objavila obnovu jednog od najvećih mozaika na Bliskom istoku u palati Jerihon iz 8. veka.

Arheološko nalazište Tel es-Sultan sadrži dokaze o jednoj od prvih poznatih ljudskih naseobina i važnom naselju iz Gvozdenog doba koje datira iz 2600. godine pre nove ere.

Udaljeno je oko dva kilometra od ostataka prvog grada Jerihona u kojem su ruševine od važnosti za jevrejsku istoriju, uključujući sinagogu iz 1.veka pre Nove ere.

UNESKO je to mesto označio kao “Drevni Jerihon/Tel es-Sultan” i namučila se da objasni da se razlikuju.

Kako je naveo pomoćnik generalnog direktora UNESKA Ernesto Otone to mesto “predloženo za nominaciju je preistorijsko arheološko nalazište Tel es-Sultan locirano van starog grada Jerihona”.

On je objasnio da su kasniji materijalni ostaci u trajanju više od jednog milenijuma od istorijskog interesa i vredni očuvanja, a da spadaju u jevrejsko i hrišćansko nasleđe, ali da to nije bilo u fokusu predložene nominacije.

Istorijsko nasleđe je već dugo jedan od mnogih nesporazuna u izraelsko-palestinskom sukobu i obe strane koriste arheologiju da demonstriraju ono za šta kažu da je njihova jedinstvena veza sa Svetom zemljom.

Palestinska uprava koju su pre jedne decenije UN priznale kao državu-nečlanicu, ali kao posmatrača, pozdraviila je odluku Komiteta UN.

Predsednik Mahmud Abas je saopštio da je to “svedočanstvo autentičnosti o istoriji palestinskog naroda” i da je “država Palestina posvećena očuvanju jedinstvenog mesta za dobrobit čovečanstva”.

Izrael nije odmah komentarisao.

UNESKO sa sedištem u Parizu je 1978. godine počeo sastavljanje liste svetske baštine i na njoj je sada više od hiljadu mesta koja su nominovale pojedine zemlje – od Akropolja u Atini, do Velikog zida u Kini.