BETA

Na današnji dan 16. decembar

Na današnji dan 16. decembar


Dogodilo se
| 16.12.2023

|
access_time
10:25

2022 – Umro je fudbaler i trener Siniša Mihajlović, jedan od najboljih izvodjača slobodnih udaraca na svetu.

1653 – Vodja engleskih parlamentarista u gradjanskom ratu protiv monarhista Oliver Kromvel (Cromwell) proglašen je doživotnim lordom protektorom Engleske, Škotske i Irske.

1773 – Nezadovoljna visokim uvoznim carinama i britanskom kolonijalnom vlašću, grupa američkih kolonista maskirana u Indijance, pobacala je u bostonskoj luci u more sanduke čaja s jednog britanskog broda. Taj dogadjaj, kasnije nazvan “bostonska čajanka”, nagovestio je američki rat za nezavisnost započet 1775.

1775 – Rodjena je engleska književnica Džejn Ostin (Jane Austen), čije je delo početkom 20. veka svrstano medju pisce “velike tradicije”. Smatra se najčitanijim romanopiscem medju autorima koji su stvarali pre viktorijanskog perioda (“Razum i osećajnost”, “Gordost i predrasuda”, “Mensfildski park”, “Ema”, “Nortagentska opatija”, “Nagovaranje”).

1835 – U velikom požaru koji je zahvatio Njujork uništeno je 600 gradjevina.

1838 – Buri su se, tokom Velike seobe, bežeći od britanske kolonijalne vlasti, sukobili sa plemenom Zulu i u bici na Krvavoj Reci pobili 3.000 pripadnika tog južnoafričkog plemena.

1859 – Umro je nemački filolog Vilhelm Grim (Wilhelm Grimm) koji je sa bratom Jakobom sakupio i objavio čuvene priče i bajke za decu. S bratom je radio i na istraživanju nemačkog jezika, folklora i kulture, a sam se bavio izučavanjem spomenika starog nemačkog jezika.

1885 – U Sarajevu je počeo da izlazi srpski književni list “Bosanska vila”, koji je bio veoma cenjen u bosanskim književnim krugovima. Pokrenut kao časopis koji će se baviti srpskom kulturnom baštinom, vremenom je prerastao u ugledni list u kojem su saradjivali istaknuti pisci svih nacionalnosti, kao i književnici izvan bosanskohercegovačkog kruga. Do 1887. ga je uredjivao Nikola Šumonja, a potom do zabrane 15. juna 1914. Nikola Kašiković.

1916 – Ubijen je ruski monah i pustolov Grigorij Raspućin koji je kao tobožnji vidovnjak i čudotvorac uspeo da se nametne za osobu od poverenja poslednjem ruskom caru Nikoli II i njegovoj ženi carici Aleksandri. Ubila ga je grupa oficira da bi spasili ugled monarhije.

1917 – Rodjen je engleski pisac Artur Čarls Klark (Arthur Charles Clarke), popularizator astronautike i autor čuvenih naučno-fantastičnih romana, medju kojima su najpoznatiji “2001: odiseja u svemiru”, “3001: konačna odiseja”, “Kraj detinjstva”.

1920 – U jednom od najtežih zemljotresa u svetu, u kineskoj provinciji Gansu poginulo je oko 180.000 ljudi.

1921 – Umro je francuski kompozitor Kamij Sen Sans (Camille Saint Saens), klavirski virtuoz i dirigent, jedan od osnivača društva za negovanje i unapredjenje francuske muzike (Societe Nationale de Musique). Njegov ogromni opus obuhvata muzička dela svih vrsta medju kojima su najpoznatije opera “Samson i Dalila” i kompozicija za kamerni sastav “Karneval životinja”.

1931 – Umro je srpski istoričar i sveštenik Dimitrije Ruvarac, profesor i rektor Karlovačke bogoslovije, od 1882. arhimandrit manastira Grgetega. Ustanovio je kritičku školu u srpskoj istoriografiji, uvodeći filološki metod u analizu istorijskih izvora. Autor je brojnih rasprava i studija (“Pregled domaćih izvora stare srpske povesnice”).

1934. – Pušten je u saobraćaj prvi beogradski drumski most preko Save, nazvan “Zemunski most kralja Aleksandra”. Dignut je u vazduh u aprilu 1941, a na mestu visećeg mosta podignut je 1957, most nezvanično nazvan “Brankov most”.

1944 – Nemci su u Drugom svetskom ratu probili u Ardenima savezničke linije odbrane, iznenadivši američke snage i počeli kontraofanzivu na zapadnom frontu, U borbama okončanim nemačkim porazom, saveznici su izgubili 77.000 vojnika a Nemci 130.000.

1944 – U avionskoj nesreći iznad Lamanša poginuo je američki džez-muzičar Glen Miler (Glenn Miller).

1949 – Vodja borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno izabran je za prvog predsednika Indonezije posle sticanja nezavisnosti zemlje od Holandije.

1966 – Savet bezbednosti UN je na predlog Velike Britanije jednoglasno izglasao ekonomske sankcije protiv režima bele manjine u Rodeziji.

1971 – Pakistanske trupe predale su se indijskoj vojsci i Oslobodilačkoj armiji Istočnog Bengala. Time je okončan indijsko-pakistanski sukob i sačuvana nezavisnost novostvorene države Bangladeš koja je proklamovana u martu 1971.

1993 – Šest zemalja članica Evropske unije (Velika Britanija, Nemačka, Francuska, Italija, Holandija i Danska), uprkos protivljenju Grčke, priznalo je Bivšu Jugoslovensku Republiku Makedoniju.

1995 – Savet bezbednosti UN dao je NATO snagama ovlašćenje da preuzmu nadležnost nad mirovnim operacijama u Bosni. Time je okončana misija UNPROFOR-a i stvoreni pravni uslovi da NATO počne misiju nadgledanja sprovodjenja mira u Bosni (IFOR).

1997 – Na sudjenju u Prištini 15 kosovskih Albanaca optuženih za terorizam i pripadnost ilegalnoj organizaciji “Oslobodilačka vojska Kosova” osudjeni su na kazne zatvora od četiri do 20 godina.

2001 – Prvi američki brod od 1962, kada su SAD uvele embargo protiv Kube, stigao je u luku u Havani, noseći oko 500 tona smrznute hrane.

2003 – Švajcarski parlament prihvatio je rezoluciju kojom se ubijanje Jermena u otomanskom carstvu tokom Prvog svetskog rata izjednačava sa genocidom.

2004 – Ustavni sud Rumunije potvrdio je izbor Trajana Baseskua (Traian Basescu) za predsednika Rumunije, koji na tom mestu zamenjuje Jona Ilijeskua (Ion Iliescu).

2008 – Poginulo je 120 tamilskih pobunjenika i 25 vojnika u borbama na severu Šri Lanke. Tamilski tigrovi su hinduisti i bore se od 1972. godine za nezavisnost severnog i severoistočnog dela Šri Lanke, zemlje u kojoj 75 odsto stanovništva čine budisti. Procenjuje se da je tokom tri decenije sukoba izginulo oko 70.000 ljudi.

2012 – Na parlamentarnim izborima u Japanu pobedila je konzervativna Liberalno-demokratska partija sa tvrdom nacionalističkom politikom u okolnostima zategnutih susedskih odnosa sa Kinom. Ostrva u Istočnom kineskom moru, koje Japan zove Senkaku, a Kina Diaoju, u centru su dugogodišnjeg teritorijalnog spora koji je zaoštren sredinom septembra kada je deo njih nacionalizovao Tokio.

2014 – U terorističkom napadu na školu u Pešavaru, Pakistan, ubijeno je 148 dece, učitelja i svih sedam napadača. Napad je trajao skoro sedam sati i u njemu je ranjeno više od 120 djaka i nastavnika.

2016 – Od početka godine umrlo je ili nestalo 7.189 migranata i izbeglica, većina njih (70 odsto) pokušavajući da predje Sredozemno more.

2022 – Umro je fudbaler i trener Siniša Mihajlović, jedan od najboljih izvodjača slobodnih udaraca na svetu.

Teme