Foto: Wikipedia

Na danaÅ¡nji dan 2. maja 1904. godine rođen je američki pevač i filmski glumac Hari Lilis “Bing” Krozbi (Harry Lillis, Crosby), rekorder po broju snimljenih ploča, dobitnik Oskara za film “Idući svojim putem”.

1519 – Umro je Leonardo da Vinči (Vinci), italijanski vajar, naučnik i slikar, “uomo universale” italijanske renesanse koga istoričari umetnosti svrstavaju u najveće genije svih vremena. Njegova “Mona Liza” i “Poslednja večera” spadaju medju najčuvenije slike na svetu. “Traktat o slikarstvu” (u prevodu objavljen u Beogradu 1953) koji sadrži njegova zapažanja, zaključke i pouke o slikanju, perspektivi, svetlosti i boji, značajan je doprinos nauci o umetnosti.

1567 – Umro je dubrovački renesansni pesnik i dramski pisac Marin Držić, autor “Dundo Maroja” i “Novele od Stanca”.

1660 – Rođen je Pjetro Alesandro Gaspare Skarlati (Pietro Alessandro, Scarlatti), italijanski kompozitor opera i crkvenih kompozicija.

1729 – Rođena je ruska carica nemačkog porekla Katarina II Aleksejevna (Katarina Velika). Caricom ju je 1762. proglasila dvorska garda poÅ¡to je u zaveri ubijen njen muž Petar III. Pod uticajem francuskih prosvetitelja Voltera (Voltaire) i Didroa (Diderot), sprovela je značajne reforme ruskog druÅ¡tva u duhu prosvećenog apsolutizma.

1852 – Rođen je novinar, pisac i političar Pera Todorović, jedan od osnivača Narodne radikalne stranke u Srbiji.

1857 – Umro je francuski pisac Alfred de Mise (Musset) (“Noći”, “Pismo Lamartinu”, “Ispovest jednog deteta ovog veka”).

1860 – U BudimpeÅ¡ti je rođen Teodor Hercl (Theodor Herzl) vođa i osnivač cionističkog pokreta, autor dela “Jevrejska država” (1896).

1885 – Belgijski kralj Leopold II proglasio se kraljem nove Slobodne države Kongo.

1892 – Rođen je nemački pilot Manfred fon Rihthofen (von Richthofen), “Crveni baron”, najslavniji nemački avijatičar u Prvom svetskom ratu. Tokom rata oborio je viÅ¡e od 80 aviona. Poginuo je u jednoj od vazduÅ¡nih bitaka u aprilu 1918.

1892 – Umro je nemački hemičar August Vilhelm fon Hofman (Wilhelm von Hofmann), osnivač moderne industrije anilinskih boja od katrana kamenog uglja.

1903 – Rođen je američki pedijatar Bendžamin Meklejn Spok (Benjamin McLane Spock), autor bestselera “Saveti zdravog razuma o odgajanju beba i dece” (1946).

1933 – Nemački kancelar Adolf Hitler je ukinuo sindikate.

1945 – Sovjetske trupe osvojile su Berlin u Drugom svetskom ratu.

1951 – Savet Evrope prihvatio je Nemačku kao punopravnu članicu.

1953 – Krunski princ Husein zvanično je postao kralj Jordana. U Iraku, kralj Fejsal II preuzeo je vlast.

1957 – Umro je američki političar, senator Džozef Mekarti (Joseph McCarthy), vođa antikomunističke kampanje u SAD 1950-ih godina.

1960 – IzvrÅ¡ena je smrtna kazna nad Amerikancem Kerilom Česmenom (Caryl Cheshman), osuđenim za otmicu i silovanje. Čekajući izvrÅ¡enje presude koje je osam puta odlagano zahvaljujući upornoj i veÅ¡toj odbrani, u zatvoru je napisao tri knjige koje su postale bestseleri.

1965 – Uključen je prvi komunikacioni satelit za prenos televizijske slike.

1967 – Na inicijativu britanskog filozofa, nobelovca Bertranda Rasela (Russel) u Stokholmu je počeo da radi Međunarodni tribunal za ratne zločine, koji je kasnije presudio da su SAD krive za agresiju na Vijetnam.

1990 – Stranka Nelsona Mandele Afrički nacionalni kongres (ANC) i Vlada Južne Afrike počeli su pregovore u Kejptaunu o okončanju vlasti bele manjine. Istog dana 1994. Mandela i ANC su pobedili na izborima u Južnoj Africi.

1993 – U Atini predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić potpisao je Vens-Ovenov mirovni plan za BIH, pod uslovom da ga prihvati SkupÅ¡tina RS. SkupÅ¡tina je kasnije odbacila plan, ocenivÅ¡i da su mape razgraničenja s bosanskim Muslimanima i Hrvatima krajnje nepovoljne za Srbe u Bosni, a rat u BIH je nastavljen.

1995 – Projektili krajiÅ¡kih Srba pogodili su centar Zagreba, a poginulo je Å¡est osoba i 176 je ranjeno.

1999 – Avijacija NATO-a je u napadima na SR Jugoslaviju upotrebila grafitne bombe koje su izazvale raspad elektroenergetskog sistema u Srbiji. Oko 70 odsto teritorije Srbije ostalo je bez struje.

2000 – U Sijera Leoneu pobunjenici Ujedinjenog revolucionarnog fronta zarobili su 500 pripadnika mirovnih snaga UN. Zarobljenici su potom puÅ¡tani u manjim grupama, a preostali su oslobodjeni 15. jula, posle vojne intervencije mirovnih snaga.

2003 – Američki predsednik Džordž BuÅ¡ saopÅ¡tio je da je glavni deo borbenih operacija u Iraku zavrÅ¡en, čime je zvanično okončan rat u Iraku.

2004 – Milorad Luković Legija, bivÅ¡i komandant Jedinice za specijalne operacije (JSO) i prvooptuženi za ubistvo premijera Srbije Zorana Đinđića, predao se policiji u Beogradu nakon 14 meseci skrivanja. Zbog organizovanja ubistva premijera Đinđića Luković je osuđen na 40 godina zatvora, a na istu kaznu osuđen je i neposredni izvrÅ¡ilac ubistva, bivÅ¡i Lukovićev zamenik Zvezdan Jovanović.

2011. – Grupa američkih komandosa ubila je u gradu Abotabatu u Pakistanu Osamu Bin Ladena, vodju terorističke organizacije Al Kaida i organizatora terorističkih napada 11. septembra 2001. u SAD, koji su doveli do rata u Avganistanu i kasnije u Iraku.

2012 – Mađarski parlament izabrao je JanoÅ¡a Adera za novog predsednika, nakon Å¡to je njegov prethodnik Pal Å mit podneo ostavku zbog skandala oko plagijata doktorske disertacije.

2013 – UN su objavile da je 260.000 ljudi u Somaliji, od čega polovina deca, umrlo od gladi od 2010. do 2012. godine.

2014 – ViÅ¡e od 2.100 ljudi poginulo je u odronima koje su izazvale obilne kiÅ¡e u planinskim selima na severoistoku Avganistana.

2015 – Poznata ruska balerina Maja Plisecka preminula je u 90 godini. Tokom viÅ¡edecenijske karijere sarađivala je sa BoljÅ¡oj teatrom, Pariskom operom i trupom Balet 20. veka Morisa Bežara.

2015 – Rođena je britanska princeza Å arlota Elizabeta Dajana (Charlotte Elizabeth Diana), ćerka vojvode i vojvotkinje od Kembridža, princa Vilijama i Kejt.

2018 – Baskijska separatistička organizacija ETA formalno je objavila da se raspuÅ¡ta. U akcijama ove organizacije, koju Evropska unija smatra terorističkom, izmedju 1968. i 2010. ubijeno je viÅ¡e od 800 ljudi.