BETA

Na današnji dan 3. decembar

Na današnji dan 3. decembar

Na današnji dan 3. decembar 1984 – U gradu Bopal u Indiji oko 4.500 ljudi je umrlo, 500 oslepelo, a 50.000 zatrovano gasom koji je iscureo iz fabrike pesticida “Junion karbajd”.

1694 – U Engleskoj je usvojen zakon prema kojem će se novi parlament birati svake treće godine.

1800 – Rodjen je slovenački pesnik France Prešern, najistaknutija ličnost slovenačke književnosti 19. veka (“Sonetni venac”).

1883 – Rodjen je austrijski kompozitor Anton Vebern (Webern) jedan od najznačajnijih predstavnika Bečke atonalne škole i ekspresionizma u muzici. Za vreme nacizma njegova dela su bila zabranjena, a pedesetih godina 20. veka postao je uzor generaciji kompozitora koji su u njegovoj muzici nalazili ishodište za punktualizam i elektronsku muziku.

1910 – U Parizu je prvi put prikazana neonska lampa koju je pronašao francuski fizičar Žorž Klod (Georges Claude).

1912 – Bugarska, Grčka, Srbija i Crna Gora sklopile su primirje sa Turskom u Prvom balkanskom ratu. Rat je nastavljen 3. februara 1913, a novo primirje uspostavljeno je 23. aprila kada su obnovljeni i mirovni pregovori u Londonu.

1919 – Umro je francuski slikar Pjer Ogist Renoar (Pierre Auguste Renoir), jedan od najistaknutijih impresionista i najvećih evropskih slikara 19. veka.

1923 – Rodjena je grčka operska pevačica Marija Kalas (Callas) jedan od najvećih soprana u istoriji opere. Karijeru je započela 1947. i s velikim uspehom je pevala na najvećim svetskim operskim scenama uloge dramskog, lirskog i koloraturnog karaktera.

1930 – Rodjen je francuski režiser Žan-Lik Godar (Jean-Luc Godar) najznačajniji predstavnik francuskog “Novog talasa” koji je filmovima “Do poslednjeg daha” (1959) i “Prezir” (1963) napravio revoluciju u filmskoj istoriji.

1944 – U Atini je izbio gradjanski rat izmedju vlade, koju je podržavala Velika Britanija i Fronta nacionalnog oslobodjenja (EAM). Mir je postignut na konferenciji u Varkizi 12. februara 1945, kada su predstavnici vlade i EAM-a sporazumeli da se plebiscitom odredi oblik vladavine u Grčkoj.

1952 – Umro je srpski književnik i političar, Milan Grol, dugogodišnji dramaturg i upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, od 1940. šef Demokratske stranke. Do 1943. bio je član jugoslovenske kraljevske vlade u emigraciji u Londonu, a nakon sporazuma Tito-Šubašić ušao je u martu 1945. kao potpredsednik u vladu Demokratske Federativne Jugoslavije u kojoj je bio do avgusta iste godine (“Pozorišne kritike”, “Iz pozorišta predratne Srbije”).

1962 – Edit Sparlok Sampson (Edith Spurlock) stupila je na dužnost sudije u opštinskom sudu u Čikagu, kao prva crnkinja sudija u SAD.

1962 – Teška magla koja je prekrivala London četiri dana prouzrokovala je smrt trovanjem sumpordioksidom velikog broja ljudi.

1967 – Južnoafrički hirug dr Kristijan Barnard (Christian) izvršio je u bolnici “Grote Šur” u Kejptaunu prvi put u istoriji medicine transplantaciju srca. Pacijent Luis Vaškanski (Louis Washkansky) potom je, sa srcem jedne 25-godišnje devojke nastradale u saobraćajnoj nesreći, živeo 18 dana.

1971 – Počeo je indijsko-pakistanski rat zbog Kašmira, završen 17. decembra pobedom Indije i odvajanjem Bangladeša, dotad Istočnog Pakistana, u posebnu državu.

1975 – U Laosu su vlast preuzeli komunisti i proglasili kraj 600 godina stare monarhije.

1978 – Umrla je srpska glumica Ljubinka Bobić, članica beogradskog Narodnog pozorišta. Glumačku karijeru započela je 1921. i pored brojnih uloga ostala je zapamćena kao nenadmašna Živka u “Gospodji ministarki” Branislava Nušića.

1989 – Nakon pada Berlinskog zida u Istočnoj Nemačkoj ostavke su podneli lider Jedinstvene radničke partije Nemačke (komunisti) Egon Krenc (Krenz) i svi članovi partijskog Politbiroa i Centralnog komiteta vladajuće partije.

1995 – Bivši predsednik Južne Koreje Čun Do Hvan (Chun Doo Hwan) je uhapšen pod optužbom da je odgovoran za masakr u gradu Kvangdžu u maju 1979. kada je vojska ubila više od 200 demonstranata.

1997 – U glavnom gradu Kanade Otavi predstavnici 122 zemlje potpisali su Konvenciju o zabrani protivpešadijskih mina. Nekoliko zemalja medju kojima i SAD odbile su da se priključe sporazumu.

2000 – U Čikagu je umrla američka pesnikinja Gvendolin Bruks (Gwendolyn Brooks) koja je ušla u istoriju kao prvi crni dobitnik Pulicerove nagrade (Pulitzer). Nagradu je dobila 1949. za zbirku pesama “Eni Alen”.

2001 – Umro je Gerhard Rigner, autor telegrama koji je objavljen kao upozorenje svetu na nacistički plan o uništenju jevrejskog naroda.

2003 – Umro je britanski glumac Dejvid Hemings (David Hemmings) poznat po ulogama u kultnim filmovima “Uvećanje” i “Barbarela”.

2008 – Popularni pevač Ruande Simon Bikindi osudjen je pred Medjunarodnim sudom u Aruši na 15 godina zatvora, zato što je u svojim pesmama podsticao na genocid u toj zemlji. Prema podacima UN, od aprila do jula 1994, ubijeno je oko 800.000 ljudi, uglavnom pripadnika manjinske zajednice Tutsa i umerenih Huta.

2009 – U samoubilačkom napadu u hotelu u Mogadišu poginule su 22 osobe, medju kojima tri ministra prelazne somalijske vlade. Somalija je bez stabilne vlade skoro dve decenije, a mirovne snage Afričke unije angažovane su zbog skoro svakodnevnih napada islamskih ekstremista.

2013 – Američki federalni sud odobrio je gradu Detroit zašititu od poverilaca i na taj način omogućio najveći banrokrot u javnom sektoru u istoriji SAD.

2017 – SAD su donele odluku da se povuku iz sporazuma UN o medjunarodnoj pomoći migrantima i izbeglicama, smatrajući da taj sporazum nije u skladu sa politikom SAD prema migracijama.

2020 – Preminuo je Valeri Žiskar D’Esten (Valery Giscard d’Estaing), francuski predsednik vlade od 1974. do 1981. godine, veliki zagovornik ideje Evropske unije.

2020 – U šestonedeljnim borbama sa jermenskim snagama u samoproglašenoj republici Nagorno-Karabah poginula su 2.783 vojnika Azerbejdžana, prema podacima Ministarstva odbrane te zemlje.