Dogodilo se
| Izvor: Beta
| 08.01.2024
|
access_time
07:20
2009 – Umrla je slikarka Ljubica-Cuca Sokić, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu i dopisni član SANU, umetnica iz generacije koja je izmedju dva svetska rata uvela srpsku umetnost u tokove pariske škole.
1297 – Italijanski plemić Frančeskino Grimaldi (Franceschino) uspostavio je u Monaku dinastiju Grimaldi koja je i danas na vlasti. Prerušen u kaludjera Grimaldi je krišom ušao u tvrdjavu Monako koja je bila pod vlašću Djenove, a potom pustio unutra svoje vojnike i zaposeo tvrdjavu. Kao Renije I (Rainier) vladao je do smrti 1314.
1324 – Umro je italijanski istraživač Marko Polo (Marco), najpoznatiji evropski srednjovekovni putnik. Godine 1271. sa 17 godina krenuo je iz Venecije ka Dalekom istoku, a njegovi doživljaji, zabeleženi u delu “Knjiga svetskih čudesa” (1298), kasnije poznatom pod nazivom “Milion”, podstakli su pomorce evropskih zemalja da krenu u potragu za morskim putevima ka Dalekom istoku. Pretpostavka o njegovom rodjenju na Korčuli zasniva se na dokumentu iz 15. veka po kojem je porodica Polo poreklom iz Dalmacije.
1642 – Umro je italijanski astronom, fizičar i matematičar Galileo Galilej (Galilei), čija su istraživanja postavila temelje modernoj mehanici i fizici. Pomoću teleskopa koji je sam konstruisao otkrio je Jupiterove satelite, Saturnov prsten i pege na Suncu. Zalaganje za Kopernikov heliocentrični sistem dovelo ga je u sukob s katoličkom crkvom, pa je njegov rad od 1616. bio pod nadzorom Inkvizicije.
1679 – Francuski istraživač Rober Kavelije de la Sal (Robert Cavelier, Salle) otkrio je vodopade Nijagare.
1807 – Srpski ustanici su u Prvom srpskom ustanku zauzeli Kalemegdansku tvrdjavu u koju su se Turci sklonili nakon zauzimanja Beograda 12. decembra 1806. Beograd je posle 380 godina ponovo postao prestonica srpske države. Šest godina kasnije, nakon sloma ustanka, Turci su ponovo osvojili Beograd.
1896 – Umro je francuski pisac Pol Verlen (Paul Verlaine), koji je poeziju obogatio novom muzikalnošću, a lirski izraz novim nijansama. Njegova poema “Pesničko umeće” (“L’art poetique”) prihvaćena je kao manifest simbolizma (“Romanse bez reči”, “Galantne svečanosti”, “Elegije”, “Mudrost”).
1923 – Nakon izveštaja Reparacione komisije krajem 1922. da Nemačka kasni sa isporukama uglja na ime ratne odštete Francuskoj i Belgiji, francuske i belgijske trupe ušle su u Rursku oblast. Kriza je sporazumno rešena sredinom 1924, a u julu 1925. Francuzi su počeli da evakuišu trupe iz Rura.
1926 – Abdul Aziz ibn Saud postao je kralj Hedžasa, a naziv zemlje promenjen je u Saudijska Arabija.
1935 – Rodjen je američki muzičar Elvis Aron Prisli (Presley), “kralj roka”, izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. veka. Prodao je više od 150 miliona ploča i igrao u dvadesetak filmova. Umro je 1977. od prekomerne upotrebe alkohola i droge.
1942 – Rodjen je Stiven Hoking (Stephen Hawking), istaknuti engleski fizičar. Reputaciju jednog od vodećih svetskih naučnika 20. veka stekao je nakon objavljivanja knjige o poreklu univerzuma “Kratka istorija vremena” (1988).
1959 – General Šarl de Gol (Charles, Gaulle) postao je prvi predsednik Pete republike Francuske.
1973 – Američki i severnovijetnamski pregovarači Henri Kisindžer (Henry Kissinger) i Le Duk To (Duc Tho) obnovili su u Parizu pregovore o okončanju Vijetnamskog rata.
1976 – Umro je kineski državnik Džou En Laj (Chou En-lai), jedan od najistaknutijih rukovodilaca Kineske revolucije, premijer od 1949. do smrti i šef diplomatije od 1949. do 1958.
1996 – Umro je francuski političar i državnik Fransoa Miteran (Francois Mitterrand), prvi socijalista koji je 1981. izabran za predsednika Francuske. U Drugom svetskom ratu bio je jedan od vodja francuskog Pokreta otpora, a od 1971. vodja Socijalističke partije.
ineske revolucije, premijer od 1949. do smrti i šef diplomatije od 1949. do 1958.
1998 – Arapski terorista Remzi Ahmed Jusef (Ramzi, Yousef) osudjen je na doživotnu robiju, kao organizator podmetanja eksploziva 1993. u Svetski trgovinski centar u Njujorku, kada je poginulo šestoro ljudi. Dve zgrade Centra sa više od sto spratova srušene su 11. septembra 2001. u samoubilačkom terorističkom napadu sa dva oteta aviona.
2002 – U Albaniji je u 117. godini umrla Ćerime Hasan Bardi (Qerime Bardhi) jedna od najstarijih Albanki i jedna od nekoliko osoba na svetu koje su živele u tri veka.
2004 – Umro je duhovni vodja egipatske zabranjene organizacije Muslimanska braća, Ma’mun al Hodeibi.
2004 – Britanska kraljica Elizabeta dala je ime “Kraljica Meri” najvećem brodu na svetu, namenjenom za krstarenje. Brod, vredan 800 miliona dolara, dugačak je 345 metara.
2009 – Umrla je slikarka Ljubica-Cuca Sokić, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu i dopisni član SANU, umetnica iz generacije koja je izmedju dva svetska rata uvela srpsku umetnost u tokove pariske škole.
2010 – Svetska zdravstvena organizacija (SZO) objavila je da je od gripa A (H1N1) umrlo 12.799 osoba u svetu od kada se pojavio u Meksiku u proleće 2009. godine.
2012 – Umro je Džeri Robinson (Jerry) američki strip crtač i idejni tvorac lika negativca Džokera u stripovima o Betmenu.
2016 – Preminuo je francuski modni dizajner Andre Kurež (Andre Courreges), autor modnih stilova glumica Brižit Bardo (Brigitte Bardot) i Katrin Denev (Catherine Deneuve), koji su karakterisali revolucionarni geometrijski dizajn, plastične mini suknje i futuristički tekstili.
2020 – Iranska vojska nenamerno je oborila ukrajinski putnički avion po poletanju sa aerodroma u Teheranu, poginulo je 176 putnika i članova posade.
2023 – Pristalice bivšeg brazilskog krajnje desničarskog predsednika Žaira Bolsonara upale su u Kongres, Vrhovni sud i predsedničku palatu, nakon čega su bezbednosne snage te zemlje uspele da zaustave nerede i isteraju demonstrante iz državnih institucija.