U Kragujevcu nije počela izgradnja nove deponije, iako je postojeća ‘ekološka bomba’

Izgradnja regionalne deponije “Vitlište” koju su državni funkcioneri najavili 2020. godine kao deo nacionalnog projekta “Čista Srbija”, još nije počela, pa se komunalni otpad i dalje odvozi na nesanitarnu deponiju u Jovanovcu koja se smatra “ekološkom bombom”.

Predsednik Srbije Aleksandar Vučić je, kako su preneli mediji u oktobru 2020. godine, najavio da će deponije u Kragujevacu i Nišu biti gotove do 19. decembra 2021. godine, ali tada nije naveo datum početka izgradnje.

“Za izgradnju deponije opredelili smo 118 miliona evra, a investicija obuhvata i novo postrojenje za spaljivanje otpada”, rekao je 2021. godine tadašnji ministar gradjevinarstva Tomislav Momirović i objasnio da je ta investicija deo ugovorenog kreditnog projekta sa kineskom gradjevinskom korporacijom CBRS Džang Sjaojuen.

Gradonačelnik Kragujevca Nikola Dašić je u proleće 2021. godine rekao da je u toku pripremna faza i formiranje regionalnog preduzeća za upravljanje regionalnom deponijom.

U gradskoj upravi je Beti rečeno da je do danas ispunjeno gotovo sve što je bila obaveza lokalne samouprave i to, kako navode, najvećim delom još u 2021. godini kako bi, “kao prvi” obezbedili sve što je potrebno za realizaciju projekta moderne deponije “Vitlište”.

Član Gradskog veća za unapredjenje i zaštitu životne sredine Stefan Nikezić rekao je da su najpre, u aprilu 2021. godine, Grad Kragujevac, opština Aranđelovac, Knić i Rekovac potpisali Sporazum o zainteresovanosti za uspostavljanje saradnje u cilju utvrđivanja zajedničkog interesa za obavljanje komunalne delatnosti – upravljanja otpadom.

Zatim je Odeljenje za zaštitu životne sredine gradske uprave u Kragujevcu dalo saglasnost na Izveštaj o proceni uticaja na životnu sredinu, a Plan detaljne regulacije (PDR) “Vitlište” je usvojen na gradskoj skupštini u novembru 2021. godine.

Nikezić kaže da je početkom 2023. godine, Grad Kragujevac poslao Ministarstvu finansija predlog za utvrdjvanje javnog interesa radi eksproprijacije, ali se još čeka na saglasnost Vlade Srbije.

Nikezić je objasnio da je radi izgradnje saobraćajnice i deponije potreban administrativni prenos   na Grad nepokretnosti koje su u privatnom vlasništvu.

U gradskoj upravi kažu da su za odgovor na pitanje kada će početi izgradnja regionalne deponije “Vitlište” nadležna ministarstva – za gradjevinarstvo i za zaštitu životne sredine.

Izgradnja nove, savremene deponije “Vitlište” je planirana na tromedji sela Korman, Maršić i Gornje Komarice.

U Kragujevcu se komunalni otpad i dalje odvozi na nesanitarnu deponiju u Jovanovcu koja je na samo tri kilometra od centra grada, u blizini naseljenih područja i nedaleko od Državnog data centra.

Njena rekultivacija nije moguća, kažu u gradskoj upravi, sve dok se ne otvori nova deponija.

Da jovanovačka deponija predstavlja “ekološku bombu” konstatovali su i urbanisti u Planu detaljne regulacije “Vitlište”, budući da ona “ne zadovoljava osnovne sanitarne, tehničke i higijenske uslove za odlaganje otpada”.

Ta deponija na 15 hektara koristi se za odlaganje otpada od sredine 1960-ih godina, a nikada nije zvanično proglašena za deponiju.

Prvobitno smetlište vremenom je preraslo u ogromno brdo djubreta, visoko 40 metara, koje preti Kragujevcu, pre svega zbog ogromne količine gasa koji može da eksplodira.

U Jovanovcu nije odlagan samo komunalni otpad, već i industrijski, a postoje indicije da je tu bacan i medicinski i radioaktivni otpad posle bombardovanja “Zastave” 1999. godine. Izvesno vreme na tom mestu je odlagan i pepeo iz kotlova gradske toplane “Energetike”.

Kako Beta saznaje u Javno komunalnom preduzeću “Šumadija” koje danas gazduje deponijom u Jovanovcu, 2022. godine je tu odloženo ukupno 192.700 tona otpada, od čega je 53.500 tona komunalni, a ostalo “interni” otpad, pretežno zemlja.